Product Information

Η απόρριψη, θεληματική ή όχι, της ιστορικότητας, δεν οδηγεί μόνο στη σολιψιστική κατάρρευση του παρεμβατικού λόγου αλλά και σε ποικίλες δεισιδαιμονίες που φορτίζονται με ικανά ποσοστά ναρκισσισμού. Σε τέτοιες περιπτώσεις η κριτική έχει αξία ακριβώς όταν παραμένει σταθερά προσκολλημένη στον πρωταρχικό της ρόλο όταν δηλαδή επεμβαίνει και δεν παρεμπίπτει, που σημαίνει ότι δεν εγκαταλείπει το κύριο μέλημα της: να ξεκαθαρίζει το πεδίο κι επομένων το είδος, την ποιότητα και τη σταθερότητα των κριτηρίων. Αστάθεια των κριτηρίων παρατηρείται μόνον όποτε τίθεται εν αμφιβόλω η σημασία της ιστορικής διαδικασίας, χωρίς την οποία δεν υφίσταται οποιοδήποτε είδος θεμελίωσης. Στην αντίθετη περίπτωση παρατηρείται το φαινόμενο όχι απλώς η σκέψη να “προέρχεται από τη μόδα”, όπως ισχυρίζεται ο Μαξ Χορκχάιμερ στα Φιλοσοφικά σημειωματάρια, αλλά η μόδα να γίνεται “σκέψη”. Τούτη η τερατώδης μεταβιομηχανική ταυτολογία υπονομεύει εξ αρχής την αξία του λόγου και τη δύναμη της αγόρευσης. Το κτίσμα και το ομόλογο του, το κείμενο, χάνουν τη σημασία τους. Η στάση επομένως έναντι των προβλημάτων που θέτει ο εκφενακισμός των συνειδήσεων είναι εξ ορισμού πολιτική ή μόνη που μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στη σκέψη και τη δημιουργική φαντασία, αφού χωρίς της γέφυρα αυτή η τέχνη χάνει τη σημασία της. Ο αναχρονισμός οδηγεί στην αναστολή και η αναστολή στην καταστολή. Το δραστικότερο αντίδοτο είναι η ενίσχυση της κριτικής και η ανάδειξη του συγκριτικού πεδίου, όπου προβάλλεται το περιεχόμενο του παρόντος και των προβλημάτων που θέτει για το μέλλον. Με τέτοιο πνεύμα γράφτηκαν τα δοκίμια του παρόντος τόμου.